Het leven is moeilijk

Het leven is moeilijk
De eerste regel van het boek is ‘het leven is moeilijk’. Voor de een vanzelfsprekend, de ander wuift het weg, maar dit is het belangrijkste dat je in het leven kunt beseffen. Zoveel mensen hebben het gevoel dat het leven gemakkelijk moet zijn. Als het leven moeilijk is en het je niet toelacht, dat het aan hen ligt. Zij hebben iets verkeerd gedaan, of zij zijn speciaal gekozen om gemarteld te worden of er zijn andere externe oorzaken voor hun miserie.

“Leven is lijden, leven is hard”

Eén van de vier waarheden die Boeddha heeft opgeschreven.

Struisvogeltechniek werkt niet

Jezelf voorhouden dat alles zonder slag of stoot verloopt is niet realistisch. Volgens Peck hebben we de discipline nodig om de problemen die we tegenkomen aan te gaan. Neuroses en mentale problemen ontstaan volgens Peck als iemand zijn ‘noodzakelijke’ problemen en pijn vermijdt. Als iemand bijvoorbeeld een probleem met een vriend heeft, is een optie de discipline te nemen en naar de vriend te gaan en het probleem uit te praten. Een andere optie is het probleem te negeren en duimen dat het verdwijnt. Of één van de passief-agressieve reacties (zwijgen) in te zetten. Allemaal manieren om het probleem te vermijden.

Volgens Peck ligt het besef hierin: dat alle kwellende mentale problemen waar iemand mee te maken kan hebben, voortkomen uit het vermijden om het probleem aan te pakken. Juist de discipline om onze uitdagingen het hoofd te bieden, biedt perspectief.

Het besef: mijn tweede eyeopener

Dit is ook wat Ando Rokx in zijn boek Het leven is geen feest aangeeft: hoe langer je van een probleem wegloopt en het niet accepteert, hoe dieper het zich ingraaft in je en hoe meer last je ervan hebt. De subtitel van zijn boek is niet voor niets: De mythe van het maakbare geluk.

Ando is één van de eersten in Nederland die ACT introduceerde, een therapie die op dit moment grote vlucht maakt in Nederland. ACT staat voor Acceptatie en Commitment Therapie en wordt op veel gebied en toegepast. Ik kreeg het boek van één van mijn Vistage leden en het was een tweede eyeopener voor mij. Ik ken mijzelf als iemand die doorgaat en doorgaat. Het probleem omzeilde door hard te werken, wat vaak ertoe leidde dat hetzelfde probleem zich op een andere manier manifesteerde. Na het lezen van deze twee boeken snap ik waarom dat gebeurde (en soms nog gebeurt).

Peck benadrukt het belang van het opbrengen van de discipline om met het lastige aan de slag te gaan en daarvoor het vermogen te gebruiken om een snelle bevrediging uit te stellen om de kwestie die je dwars zit aan te pakken. Ando noemt dit Commitment. Hij reikt een aantal mooie hulpmiddelen aan om te mee aan de slag, waaronder het model van psychologische stabiliteit en het waardenkompas in verschillende situaties (gezin, omgang met anderen, ouderschap).

Het werkt!

Wat de meeste mensen geneigd zijn te doen is om het moeilijke uit te stellen en het gemakkelijke te doen. Dus het harde, niet leuke werk, uit te stellen en voorrang te verlenen aan het leuke werk. Hoe meer je je onzeker voelt, hoe meer je je onder stress voelt, hoe meer je je angstig voelt, hoe groter de kans dat je het noodzakelijke maar ongemakkelijke uitstelt en doet wat onnodig maar leuk is.

Wanneer ik de dag begin met het controleren van de NOS-app en het spelen van een spelletje op mijn iPhone, weet ik dat ik iets uitstel. Ik negeer het lastige en ga door met het aangename. Ik mis op dat moment de discipline om onder ogen te zien wat echt moeilijk is: de telefoon pakken om dat moeilijke telefoontje te plegen, starten met mijn financiën of belangrijke beslissingen te nemen voor mijn bedrijven.

Het is ongelooflijk te zien in welke mate mensen meerdere excuses en manieren hebben om hun eigen kernproblemen te vermijden wanneer ze hiermee geconfronteerd worden. Dit maakt The Road Less Travelled een mooi boek voor mij.

Het leven is lastig en zo moet het ook zijn, want door al die lastige problemen aan te pakken, groei je als mens en word je authentieker.

Dus in plaats van overschakelen naar nog een paar YouTube-video’s, vraag jezelf eens af: Wat is het probleem dat ik vermijd? Wat is de ongemakkelijke situatie in mijn leven waarvan ik hoop dat het morgen, volgende week of volgende maand op de een of andere manier vanzelf zal oplossen?

Want Pecks ervaring vertelt ons dat ze niet worden opgelost, maar dat de problemen die je niet aanpakt steeds erger worden. Het probleem wordt niet alleen erger, maar doordat je excuus op excuus stapelt en manieren verzint om ze niet aan te pakken, kom je bovendien los van de realiteit, waardoor je steeds minder authentiek gaat leven.

Dus vind de discipline nu en neem tien minuten de tijd om één stap voorwaarts te doen met het probleem dat je nu vermijdt, want alle mentale problemen komen voort uit het vermijden van noodzakelijk lijden.