De 4 fundamenten van adaptief leiderschap

Wat is adaptief leiderschap?

Dit leiderschapsmodel werd geïntroduceerd door Dr. Ronald Heifetz en Martin Linsky op Harvard University. Het model is een praktische aanpak voor het oplossen van problemen en het verbeteren van besluitvorming waarin leiding gegeven wordt zonder autoriteit. Het benadrukt empathie, openheid, verantwoordelijkheid, flexibiliteit en creativiteit.

Heifetz’ eerste boek over dit onderwerp, Leadership Without Easy Answers (1994), is een klassieker op de business school geworden en is één van de tien meest toegepaste boeken op de universiteiten van Harvard en Duke.

Weber bouwt voort op het werk van Heifetz en dat van andere pioniers op het gebied van leiderschap. Hij adviseert diverse leiders in zo’n 40 verschillende landen en helpt klanten gezonde, betrokken en adaptieve organisaties te ontwikkelen.

Het adaptieve leiderschapsmodel verdeelt zakelijke uitdagingen in twee categorieën: routine en adaptief. Routinematige problemen hebben duidelijke oplossingen, terwijl adaptieve uitdagingen vaak vragen om innovatieve benaderingen.

Hier zijn vier tips voor effectief adaptief leiderschap:

Focus op de juiste problemen

Adaptieve uitdagingen hebben geen eenvoudige oplossingen. En hoewel routinematige problemen ook lastig en duur kunnen zijn, zijn het wel problemen waarvan men weet hoe ze opgelost moeten worden. Deze problemen zijn niet per se ‘routine’ omdat ze vaak voorkomen, maar omdat er een vaste en bekende oplossing voor is.

“Als het probleem routinematig is, zoals een kapotte computer, wil je dat er actie ondernomen wordt”, zegt Weber. “Als het probleem adaptief is, zoals een bedrijfscultuur die jouw strategieën tegenwerkt, wil je je mensen samen laten werken om tot oplossingen te komen.”

Het is daarom belangrijk om routinematige problemen te kunnen onderscheiden van adaptieve problemen. Leiders moeten een visionaire aanpak hanteren om adaptieve uitdagingen te identificeren en zich daarop te concentreren.

Praat erover

Het is makkelijk om technische oplossingen toe te passen op een complex probleem. Adaptieve problemen forceren ons om harde realiteiten onder ogen te zien en daarom neigen we die problemen te negeren. Adaptieve problemen worden echter alleen maar erger als ze niet behandeld worden.

Adaptieve leiders moeten werken aan het versterken van het ‘gespreksvermogen’ van hun teams. “Deze term beschrijft het vermogen om een leergerichte dialoog te voeren om adaptieve problemen productief te bespreken”, legt Weber uit. “Leiders moeten een cultuur creëren waarin er een juiste balans is tussen openhartigheid en nieuwsgierigheid.”

Geef iedereen een stem

Het bevorderen van een inclusieve omgeving die alle uiteenlopende meningen respecteert, maakt het leidinggevenden gemakkelijker om iedereen rond één doel te krijgen en als één team te werken in tijden van verandering.

Adaptieve communicatie gaat hand in hand met adaptief leiderschap om de samenwerking en bijdrage van teams te optimaliseren.

Effectieve leiders erkennen dat er verschillende communicatiestijlen bestaan en passen hun communicatie af op hun doelgroepen. Door hier bewust van te zijn, kunnen ze hun ideeën op verschillende manieren overbrengen waardoor iedereen dit op zijn eigen tijd en manier kan begrijpen en verwerken.

Adaptieve communicatie is een sleutelcomponent in de daadwerkelijke praktijk van adaptief leiderschap. We zijn ons vaak niet bewust van de impact van deze manier van denken, maar mensen de informatie geven die ze nodig hebben om alles goed te begrijpen en tot dezelfde beslissingen te komen, maakt deel uit van een effectieve en adaptieve leider.

Verwelkom chaos

Nieuwe adaptieve uitdagingen of significante veranderingen vereisen nieuwe manieren van denken. Het experimentele proces kan voor teams echter ontmoedigend zijn, omdat onvoorspelbaarheid voor sommigen moeilijk, verontrustend en zelfs pijnlijk kan zijn.

Dat is het moment waarop een adaptieve leider moet ingrijpen om eventuele problemen te reguleren. Zij moeten ervoor zorgen dat mensen zelfverzekerd om kunnen gaan met onbekende factoren en dat ze zich geroepen voelen om ideeën op tafel te leggen of zelf adaptieve uitdagingen aan te pakken.

Adaptieve leiders begeleiden mensen om risico’s te nemen, fouten te maken en lastige keuzes te maken. In plaats van alles zelf te doen, geven ze werk aan hun teams en stellen ze hen in staat het zelf op te lossen.

Als leiderschap zijn werk heeft gedaan en een ondersteunende omgeving heeft gecreëerd, zullen teams eerder geneigd zijn om te innoveren en bij te dragen aan het bereiken van de doelen van de organisatie.

Conclusie

Er zijn veel voordelen aan het toepassen van adaptief leiderschap, vooral als je wendbaar genoeg bent om tijdig van koers te veranderen. Toch zijn er enkele potentiële nadelen waarmee rekening moet worden gehouden, van het nemen van onoverwogen beslissingen tot het kapotmaken van dingen die misschien niet gerepareerd hoefden te worden.

Tegenwoordig wegen de voordelen van adaptief leiderschap volgens Weber zwaarder dan de nadelen. “De problemen in de samenleving als geheel, van economische zorgen en klimaatverandering tot de politiek, hebben geleid tot adaptieve uitdagingen die groter zijn dan ooit. We hebben meer mensen nodig die zich richten op het beoefenen van adaptief leiderschap in het bedrijfsleven.”