Hoe je doelbewust je leven kan leven: Dr. Tharaka Gunarathne

12 juni 2023 |

Vistage-spreker en klinisch psychiater Dr. Tharaka Gunarathne – afgekort Dr T – is wellicht een vertrouwd gezicht. We hebben hem eerder gesproken over zijn ‘Pyramid of Purpose’, die een sterke basis zal leggen voor – en je zal helpen bij – het bereiken van je doelen.

In zijn laatste Vistage-sessie deelde dr. T zijn gedachten over hoe je ‘je leven doelbewust kunt leven’. Tijdens de sessie kwamen deelnemers erachter dat het ontdekken van de dingen die hen motiveren kan bijdragen aan het vergroten van hun motivatie en veerkracht.

Een doel hebben is echter iets dat de afgelopen jaren voor velen is veranderd. We spraken met Dr. T om erachter te komen hoe dingen zijn veranderd voor bedrijfsleiders sinds COVID-19 – en wat leiders anders kunnen doen om vooruit te lopen op de concurrentie, zowel persoonlijk als professioneel.

Een veranderende wereld

“COVID heeft veel verstoord”, zegt dr. T. “Psychologisch gezien houden we er niet van om verstoord te worden. We werken graag met een gevoel van autonomie en controle.”

Controle, legt hij uit, heeft vaak een negatieve connotatie. Het is echter niet altijd een slechte zaak: soms, zoals hij het uitdrukt, is het “gewoon een ander woord voor het correct beheren van je intenties”.

Toen de eerste lockdown werd aangekondigd, wist niemand hoe lang deze zou duren. Niemand wist wanneer het personeel terug zou komen. Niemand wist hoe de werkomgeving – of de toekomst – eruit zou zien.

“Het was een tijd van paniek, maar het heeft ons ertoe gebracht een aantal belangrijke vragen te stellen”, zegt dr. T. “Het heeft ons doen afvragen waar we echt om geven, wat ons voldoening geeft.”

Doelen stellen met betekenis

Een gebied waarop leiders misschien moeite hebben gehad, is het stellen van doelen: iets dat, legt Dr. T uit, een groot psychologisch element heeft.

“Er is een groot verschil tussen het stellen van doelen en het stellen van doelen met betekenis”, zegt hij. “Als je een doel met betekenis stelt, creëer je een psychologisch verhaal achter dat doel, waardoor je kans groter wordt dat je het bereikt.”

Betere leiders, betere beslissingen, betere resultaten. Leer meer over de voordelen van een Vistage-lidmaatschap.

Als je weet dat een doel verband houdt met je levensverhaal, je visie of je waarden, is de kans veel groter dat je slaagt.

Die visie en die waarden zijn soms het enige waar een bedrijf op moet leunen als het niet helemaal duidelijk is wat ons te wachten staat. Dr. T vergelijkt dit met vliegtuigpiloten die door stormen navigeren.

“Als je door een storm vliegt, gaan de wijzerplaten in de cockpit tekeer en kun je niet uit het raam kijken, je vertrouwt op je pilotenopleiding en je navigatiehulpmiddelen”, zegt hij. “Precies, met COVID zijn er veel variabelen in het verschiet. Wat je wel kunt doen, is vasthouden aan je kernwaarden en ervoor zorgen dat je die elke dag waarmaakt.”

Het belang van rationeel denken

Wanneer we worden geconfronteerd met een storm – of het nu COVID is of een daadwerkelijke storm voor piloten – kunnen onze gedachten gemakkelijk vertroebeld raken door angst of onrust. Dit kan ertoe leiden dat we geloven dat er geen uitweg meer is, terwijl dit in werkelijkheid niet het geval is.

“Een van de eerste dingen die in die situatie offline gaan in je hersenen, is rationeel denken”, zegt Dr. T. ““Wat kan helpen, is om andere mensen om je heen te hebben om de situatie vanuit verschillende invalshoeken te bekijken en je te helpen die helderheid van denken te krijgen. Maar je moet ook de motivatie hebben om het te doen.”

Motivatie, legt hij uit, is het resultaat van bepaalde circuits die in de hersenen afgaan. Die circuits worden gestimuleerd als we iets bereiken: zoals de taak stellen om morgen het huis te stofzuigen en het voor elkaar te krijgen. “Je voelt je goed omdat je iets hebt bereikt”, zegt hij. “Je gaat vooruit – en dat vinden de hersenen fijn.”

Als je badkamer echter overstroomt, concentreer je je dan eerder op de taak van het stofzuigen of op het oplossen van de overstroming?

“Onze hersenen hebben echt de neiging om naar het negatieve te neigen”, zegt hij. Bedrijfsleiders – omringd door veel lawaai, negatief nieuws, stress – hebben de neiging hun denken te conditioneren rondom die negativiteit, waardoor ze zich niet kunnen concentreren op het goede dat gaande is.”

Een van de oefeningen die belangrijk is in de positieve psychologie, zegt Dr. T, is iets dat hij de drie W’s noemt: ‘what went well’. “Aan het einde van de dag of de week, alleen of met anderen, privé of professioneel, vraag je jezelf af wat er goed ging”, zegt hij. “Het helpt echt om sommige van die positieve circuits in je hersenen sterk te houden voor positief denken.”

Het vervagen van grenzen

Het advies van Dr. T is van toepassing op zowel het professionele als het persoonlijke leven van leiders, maar de grenzen tussen beide vervagen steeds meer.

“Pre-COVID rustte ik thuis en werkte ik op kantoor”, zegt hij. “Nu ben ik mijn soep aan t klaarmaken terwijl ik in een videogesprek zit, naast mijn kind die vraagt om de code van de iPad.”

Met deze vervaging van grenzen zijn veranderingen in productiviteit gekomen – zowel goed als slecht. “We hebben zowel hogere outputs als lagere outputs gezien”, zegt dr. T. “Onze hersenen zijn nu getraind om veel meer te verwerken, wat ineffectief en vermoeiend kan zijn voor de hersenen.”

Hieruit zijn enkele efficiëntieverbeteringen voortgekomen, zoals het hosten van vergaderingen en meetings via Zoom, wat pre-COVID minder natuurlijk zou voelen.

Het grote probleem is echter dat het voor leiders nu moeilijker is om hun leven op het werk en hun leven buiten het werk te definiëren. “Sommige mensen gaan daar suboptimaal mee om”, zegt Dr. T. “Dit uit zich in meer vermoeidheid, moedeloosheid en een gebrek aan een gevoel van voldoening.”

Wil je weten hoe je collega’s omgaan met de veranderingen die COVID met zich meebrengt? Vistage-lidmaatschap kan helpen.

De productiviteit mag dan zijn gestegen, zoals vaak wordt geciteerd door enquêtes en bedrijfsleiders zelf – maar tegen welke prijs? “We zijn nu angstiger – en angst kan tot actie leiden”, zegt Dr. T. “Sommige mensen doen misschien meer omdat ze bang zijn dat mensen thuis denken dat ze lui zijn, dat ze niet genoeg doen, dat ze deadlines missen.”

Dit leidt soms tot een aanzienlijke toename van werkuren: de verleiding om ‘s avonds laat e-mails te checken, bijvoorbeeld. Wat we moeten onthouden, is dat we mensen zijn, geen machines. “Omdat we biologische wezens zijn, is er een limiet”, zegt dr. T. “Het is niet zo dat hoe meer je erin stopt, hoe meer je eruit haalt.”

COVID heeft ons echt gedwongen om naar onszelf te kijken op manieren die we nog niet eerder hebben gedaan. “We’re not just human doings – we’re human beings”, zegt Dr. T. “Als we slechts zijn wat we doen, spelen we slechts een rol. COVID heeft ons meer laten kijken naar wat belangrijk is: wat ons definieert, waar we om geven, onze visies en onze waarden.”

Een gevoel van een gezamenlijk doel

Je eigen doel vinden is één ding. Het ontwikkelen van een gezamenlijk gevoel van doelgerichtheid voor de hele organisatie is iets heel anders.

“Er is een echte, meetbare en voelbare output van het hebben van een gezamenlijk doel”, zegt Dr. T. “Iedereen heeft, bewust of onbewust, een verhaal in zijn hoofd over hun doel – maar heeft elk lid van jouw team hetzelfde doel?”

Het duidelijk definiëren van die gedeelde boodschap aan de wereld creëert een psychologisch verhaal voor je team. Het is dan ook bewezen dat dit de betrokkenheid, productiviteit en energie op het werk verhoogt en ziekteverzuim en burn-out vermindert.

Maar om dit te laten werken, moet het van bovenaf komen. Bedrijfsleiders moeten een echt gevoel van duidelijkheid hebben over hun doel – en doelen stellen die door dat doel worden gedreven.

“Wat is het waarom?”, vraagt Dr. T. “Want als we dat niet blootleggen en niet op de voorgrond plaatsen, lopen we echt een enorm stuk menselijke motivatie, output en een gevoel van voldoening in ons team mis”

Veel dank aan Dr T. voor zijn tijd. Je kan zijn Vistage-sessie hier volledig bekijken.

Over de auteur:

René Wientjens

Na jarenlang management- en leiderschapsposities te hebben vervuld heeft René in 2017 Vistage Benelux B.V. opgericht. Als Chief Executive Officer is het zijn levensmissie om mensen met elkaar te verbinden, hen betere beslissingen te laten nemen en in actie te laten komen. Mensen omschrijven René als: inspirator, inlevend, pragmatisch, ambitieus met een goede combinatie tussen hard en zacht.

Gerelateerde inzichten & artikelen

Klaar voor succes op een heel nieuw niveau?

Ontdek waarom onze leden vertrouwen op hun peeradviesgroup bij het nemen van belangrijke beslissingen, het onder ogen zien van hun uitdagingen en het verkennen van hun grootste kansen.

Onze aanpak

Meerdere invalshoeken van een betrouwbare groep collega’s en een ervaren executive coach.

Onze programma’s

Speciaal ontwikkeld voor CEO’s, bedrijfseigenaren en eindbeslissers.

Lidmaatschap voordelen

Ontdek hoe Vistage ondernemers helpt om succesvoller te zijn.