Solidarisme als nieuw normaal

De allereerste contouren van een samenleving op basis van solidarisme beginnen zich af te tekenen: kennis en mondkapjes worden gedeeld, woekerwinsten op essentiële medische middelen worden niet getolereerd en bedrijven die overheidssteun vragen, ondanks dat zij meer dan voldoende reserves hebben, worden publiekelijk aan de schandpaal genageld.

Hoe solidarisme verder vorm gaat krijgen, hangt onder andere af van hoe snel de economieën weer terug op “het oude niveau” moeten zijn. Als dat snel moet, dan kan dat alleen als er meer geconsumeerd wordt, want dan krijgen de werknemers snel hun banen terug, waarmee zij voldoende financiële middelen bezitten om aanschaffen te doen. Dit betekent feitelijk een terugkeer naar de situatie van voor de Corona Crisis en is zeker geen solidarisme. Wanneer er gekeken wordt naar welk niveau van leven voor mensen dusdanig is, dat er geen overdaad aan productie aan te pas komt en de wederopbouw van de economie wordt hierop aangepast, zullen we niet meer op het oude niveau terugkomen, maar dat is dan ook minder hard nodig. Immers: we hebben minder nodig, en dus hoeft er geen maximale winst te zijn, waardoor middelen minder snel op raken. Wanneer de mensheid daarnaast oog en zorg voor elkaar houdt, worden middelen ook sneller en effectiever gedeeld. Dat heeft tot gevolg dat er meer met minder gerealiseerd kan worden.

Solidarisme, in het Engels bekend als The Third Position, als stroming bestond al tot aan de Tweede Wereldoorlog en had vroeger een vooral religieuze en soms ook extreemrechtse maatschappijvisie. Inmiddels heeft in veel delen van de (westerse) samenleving religie een andere invloed op de maatschappij gekregen dat 40 jaar geleden.

Winst maken blijft in mijn visie gewoon onderdeel van het “verdienmodel” van Solidarisme. De Amerikaanse Sisters of Charity, die een aantal gezondheidsorganisaties runde, zeiden al: “In order to do good, you must do well first”. Winst zal echter niet de primaire drijfveer zijn van de solidaristische maatschappij. Dit ligt dan waarschijnlijk veel meer op de gebieden van duurzaamheid en sociaal welzijn en minder op financieel welzijn.

Dit zijn trends die te horen zijn in gesprekken van mensen uit vele lagen van de bevolking en het is aan leiders om hieraan invulling te geven. Hierbij is het vooral Generatie Z die zich minder zal laten leiden door de klassieke hiërarchische leider. Er zal eerder sprake zijn van wisselend leiderschap, afhankelijk van het onderwerp waarover leiderschap genomen moet worden, om zodoende elkaars expertise optimaal in te zetten. Door deze vorm van Solidarisme zullen natuurlijke leiders hierin meer hun plek nemen.